Bello-de-niue
Mirabilis jalapa
Nyctaginaceae
Autre noum : Bello-de-nue.
Nom en français : Belle-de-nuit.
Descripcioun :La bello-de-niue nous vèn d'Americo dóu miejour. Au nostre, se pòu trouba dins lis escoumbre umide o en ribo d'aigo proche d'oustau. Se recounèis à si lòngui flour en tube, roujo o d'àutri coulour, que se duerbon lou vèspre. Fai de gròssi boussello. Li fru, negre soun dur e berrugous.
Usanço :Aquesto planto empouisounanto (subretout la grano) èi di proun utilisado en Americo pèr lucha contro li fèbre, l'enflamacioun e pèr sougna li plago e li macaduro (jus de fueio). Ajudo peréu à pissa. Li flour podon servi pèr acoulouri lou manja.
Port : Aubret
Taio : 0,5 à 1(1,5) m
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Mirabilis
Famiho : Nyctaginaceae
Coulour de la flour :
Roujo
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 2 cm
Flourido :
Estiéu - Autouno
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
De juliet à óutobre
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Americo-Sud
Ref. sc. : Mirabilis jalapa L., 1753
Ferigouleto(-bourrihudo)
Thymus polytrichus
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Farigouleto, Serpoulet, Badassoun, Menudet.
Nom en français : Thym à pilosité variable.
Descripcioun :Aquesto ferigouleto se retrobo dins li pelouso e roucaio de mountagno mounte èi pas raro. Jamai eisado à destria d'un biais segur, fau bèn regarda la cambo, carrado emé de péu tout à l'entour (e pas soulamen sus 2 coustat o li caire), li fueio, emé de costo segoundàri que viron sus li bord, e de sepalo pelouso. Apoundèn que la planto crèis d'un biais monopoudique, emé uno longo tijo acabado pèr un tros bèn rama (vèire li fotò). Pensa de coumpara emé lis àutri ferigouleto de mountagno.
Usanço :La ferigouleto-bourrihudo a à pau près li mémi prouprieta qu'aquéli de la ferigoulo estènt quand meme mens forto.
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 2 à 10 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Camefite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Thymus
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 3 à 4 mm
Flourido : Printèms
- Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 1200 à 2800 m
Aparado : Noun
Jun à avoust
Liò : Pelouso
- Roucaio
Estànci : Mountagnard à Aupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropo
Ref. sc. : Thymus polytrichus A.Kern. ex Borbás, 1890
(= Thymus praecox subsp. polytrichus (A.Kern. ex Borbás) Jalás, 1970 )